میراث آریا: وجود ۲۸۰ هکتار بافت تاریخی منسجم و درهم تنیده در مرکز شهر بروجرد زیر ساختی مهیا در راستای توسعه گردشگری محسوب می‌شود، این بافت منسجم با جادادن خانه‌های تاریخی فاخر در دل خود نشان دهنده قدمت زندگی شهرنشینی در این منطقه است، علاوه بر مسجد امام (ره) و مسجد جامع، خانه‌های تاریخی بی‌نظیری در این شهر وجود دارد که از این میان می‌توان به خانه تاریخی آیت الله بروجردی و خانه افتخار الاسلام اشاره کرد که ثبت ملی نیز شده‌اند.
بروجرد در عین حال در تاریخ ایران نقطه‌ای مورد توجه است که آخرین میعادگاه یزدگرد ساسانی، آخرین شاه ایران قبل از اسلام است که یارانش بر گرد او جمع می‌شوند و به همین دلیل «بروگرد» خوانده می‌شود، اما هنوز در راستای شناسایی دیوار تاریخی بروجرد اقدامی انجام نشده در حالی که احیای این میراث فرهنگی به جا مانده از دوران گذشته قابلیتی شگرف در جذب گردشگر دارد.
در مجموع خانه‌های تاریخی، اصلی‌ترین بخش تشکیل‌دهنده بافت قدیمی بروجرد با وسعت ۲۸۰ هکتار است، دقیق نمی‌توان گفت چند خانه تاریخی در بروجرد وجود دارد، زیرا برخی خانه‌ها تفکیک شده و تغییر یافته‌اند، برخی هم هنوز شناسایی نشده و از چشم کارشناسان پنهان مانده‌اند.
به گفته کارشناسان این حوزه، بروجرد با سابقه تاریخی حداقل 1۳۰۰ ساله یکی از مراکز اصلی شهرنشینی و سکونتگاهی در شمال لرستان محسوب می‌شود و بافت مسکونی و تاریخی بسیار با ارزشی دارد.
ظرفیت بروجرد در تبدیل شدن به قطب گردشگری شهری به گفته مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان ۲۸۰ هکتار بافت تاریخی منسجم و در هم تنیده مرکز شهر بروجرد وجود دارد که حدود دو برابر شهر خرم‌آباد است و البته با داشتن آثار تاریخی فاخری همچون مسجد امام(ره) و مسجد جامع نیز بزرگترین بافت تاریخی کشور را دارد.
عطا حسن‌پور می‌افزاید: با احیای این زمینه‌های تاریخی نهفته و آشکار، بروجرد می‌تواند مقصدی برای گردشگران باشد، بروجرد شهر فرزانگان و مفاخر عالم شیعه از جمله آیت‌الله بروجردی است و با وجود ثبت ملی شدن خانه ایشان در کنار کهن‌ترین و بزرگترین مسجد غرب کشور می‌توان به ظرفیت گردشگری مذهبی این شهر هم توجه کرد.
او با بیان اینکه خانه تاریخی آیت‌الله بروجردی خود یک موزه تاریخی است که در مرکز شهر قرار دارد، تصریح کرد: مفاخری همچون نفیسی، شهیدی، اوستا و زرین‌کوب هر کدام سهمی در تاریخ ادبیات، مذهب، هنر و فرهنگ ایران زمین دارند که خاستگاه آن‌ها بروجرد است و باید به خوبی معرفی شوند.
حسن‌پور با اشاره به اینکه گردشگری مذهبی نیز علاقه‌مندان خود را دارد، خانه‌های تاریخی تاریخی می‌تواند برای این نوع گردشگری جذاب باشد، گفت: نکته‌ای که در مورد گردشگری مذهبی وجود دارد این است که فقط سفرهای زیارتی نیست، آشنایی با شخصیت‌های مذهبی و بازدید از خانه‌های تاریخی مرتبط با این اشخاص هم در زیرمجموعه گردشگری مذهبی گنجانده می‌شود که شهرستان بروجرد در این زمینه نیز خانه آیت‌الله بروجردی را به عنوان یک شخصیت برجسته شیعه دارد.
وجود ۵۰ خانه تاریخی در بروجرد به گفته رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بروجرد ۵۰ خانه تاریخی در این شهر وجود دارد که از این تعداد بیش از ۲۵ مورد در فهرست آثار ملی کشور شده است، مانند خانه تاریخی آیت الله بروجردی واقع در خیابان صفا که به صورت حیاطی مرکزی و در ۲ طبقه ساخته شده که یکی از فضاهای مهم این خانه تاریخی مدرس است که در واقع همان کلاس‌های درس آیت‌الله بروجردی بوده است.
کامران حسینی افزود: یکی دیگر از خانه‌های تاریخی بروجرد خانه تاریخی افتخارالاسلام است که اکنون به عنوان موزه مورد استفاده قرار می‌گیرد و در بخشی از این خانه صنایع مرتبط با ورشوسازی نمایش داده می‌شود، خانه تاریخی افتخارالاسلام در تاریخ ۲۴ اسفند سال ۱۳۸۳ به شماره ۱۱۷۵۳ ثبت آثار ملی شده است.
او ادامه داد: یکی دیگر از خانه‌های تاریخی بروجرد خانه مصری است که در بافت قدیم بروجرد در مجموعه تاریخی طباطبایی واقع شده، این خانه حدود ۸۵۰ متر مساحت دارد که این خانه تاریخی نیز به شماره ۱۰۸۷۳ ثبت آثار ملی شده است.
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد اضافه کرد: این خانه تاریخی به سبک بناهای دوره قاجاری در دو طبقه ساخته شده و دارای پلانی درونگرا و حیاطی مرکزی است، که در نماکاری آن از تزئینات آجری و مقداری کاشی کاری استفاده شد.
کامران حسینی یادآور شد: بروجرد شهری با ریشه‌های عمیق و کهن در تاریخ است که مجموع آثار تاریخی منسجم و بناهای تاریخی ارزشمند دیگری که در محدوده باغات و یا روستاهای آن وجود دارد بیانگر قدمت شهرستان و نشان دهنده ظرفیت گردشگری آن است.
او ادامه داد: در گذشته شهر بروجرد از چهار محله مجزا تشکیل می‌شده که پیرامون بازار اصلی شکل گرفته و شامل محلات دودانگه، صوفیان، یخچال و رازان و بروا است، هر کدام از این محلات نیز به زیر محلات کوچکتری تقسیم شده، یک گذر اصلی داشته که به مرکز شهر متصل شده و دارای بناهای عمومی همچون مساجد، آب انبار، حمام، بازارچه و حتی قبرستان مجزا بوده است.
گردشگری در چند دهه گذشته به تقویت اقتصاد بسیاری از کشورها کمک کرده است، مردم به سفر و تعطیلات به عنوان یک نیاز ضروری و نه یک امر تجملاتی و غیر ضروری نگاه می‌کنند، با در نظر گرفتن یک نیاز ضروری برای انسان از یک طرف و رونق گردشگری به عنوان یک صنعت و فعالیت اقتصادی از سوی دیگر باید انگیزه و جاذبه‌های گردشگری را تقویت کرد که گردشگری بافت تاریخی، فرهنگی، شهری و مذهبی از جمله جذابیت‌هایی است که به فراخور سلیقه هر فرد می‌تواند، مورد توجه قرار گیرد.
او یادآور شد: خانه‌های تاریخی بروجرد با توجه به نوع اقلیم و ساختار اجتماعی که بر منطقه حاکم بوده، ساخته شده به این صورت که مهندسی معماری مطابق با اقلیم بروجرد در ساخت خانه‌های تاریخی از ویژگی‌های برجسته این آثار است، رعایت مباحث امنیتی و ماهیت درون‌گرایی برگرفته از پیشینه اعتقادی و مذهبی مردم بروجرد در ساختار خانه‌های تاریخی آن نیز دیده می‌شود.
راه‌اندازی سه موزه در بافت تاریخی بروجرد رئیس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد گفت: تجهیز و راه‌اندازی سه موزه در بافت تاریخی طباطبایی‌های شهر بروجرد برنامه‌ریزی شده و در دست اقدام است، بافت تاریخی بروجرد چهار محله قدیمی داشته که یکی از آن‌ها محله صوفیان است که در این محله، مجموعه فرهنگی تاریخی طباطبایی‌ها واقع شده و در این مجموعه بناهای تاریخی شامل مسجد، مقبره‌ها و حمام تاریخی وجود دارد.
حسینی افزود: مجموعه فرهنگی تاریخی طباطبایی به عنوان بافت موزه در نظر گرفته شده و میراث‌فرهنگی تعداد سه موزه در آن پیش‌بینی کرده که شامل موزه تاریخی خانه افتخارالاسلام، موزه اسناد و کتب خطی و موزه خانه تاریخی حاتمی است.
رئیس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد اضافه کرد: موزه تاریخی خانه افتخارالاسلام بیشتر از نظر فضاهای معماری و اشیایی که متعلق به خود این خانه تاریخی است، مورد توجه قرار دارد.
خانه تاریخی بیرجندی نیز به عنوان مکان موزه اسناد و کتب خطی در نظر گرفته شده که در حال تجهیز است و آماده‌سازی این موزه به عنوان محلی برای اسناد و کتب تاریخی می‌تواند نقش موثری در جذب علاقه‌مندان مرتبط را داشته باشد.
او با اشاره به موزه خانه تاریخی حاتمی بیان کرد: مرمت و بازسازی این موزه در حال انجام است و با توجه به اینکه بخش‌های آسیب‌دیده در یک برنامه‌ریزی بلند مدت بازسازی آن پیگیری می‌شود.
رئیس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد با اشاره به موزه حاج آقا کمال نبوی طباطبایی در مجموعه بافت تاریخی بروجرد یادآور شد: این موزه به عنوان موزه شهر متعلق به شهرداری است که قسمت‌های مختلف آن مربوط به مردم‌شناسی، لباس‌های محلی، اشیا و ظروف است و در همین موزه اسناد و کتب خطی نیز نگهداری می‌شود.
به گفته وی موزه‌ها نقش بسزایی در استحکام ریشه‌های ملی، مذهبی و تاریخی عموم مردم دارند، از این رو توسعه و گسترش این اماکن در جهت دستیابی به اهداف فرهنگی با تدوین برنامه‌های موثر امکان‌پذیر است.
مرمت و نگهداری آثار فرهنگی به جامانده از تمدن‌ها می‌تواند افزون بر تقویت هویت ملی و فرهنگی اعضای جامعه ضامن بقای فرهنگ ایرانی برای نسل‌های کنونی و آینده است.
وجود ۴۴ حمام تاریخی در بروجرد رئیس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد گفت: ۴۴ حمام تاریخی در این شهرستان وجود دارد که بیشتر آن‌ها در روستاها اما مهمترین آن‌ها در شهر واقع شده‌اند، حمام‌های مهم و تاریخی شهرستان بیشتر در محدوده بافت تاریخی شهر بروجرد قرار دارد که تعداد آن‌ها به ۱۲ حمام تاریخی می‌رسد.
وی بیان کرد: از جمله حمام‌های تاریخی که مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته‌اند شامل حمام روستایی دره گرم، حمام روستای کوشکی سفلی، حمام گودرزی اشترینان و حمام قدغن مرمت و حمام سید هم مقداری از آن بهسازی شده است.
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد با اشاره به اینکه حمام تاریخی اشترینان پیشنهاد و گزینه مناسبی برای راه اندازی مرکز هنرهای سنتی در شهرستان است، ادامه داد: ساختمان این حمام حدود ۹۰ درصد آماده شده که با تایید اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به عنوان مرکز هنرهای سنتی در شهرستان راه اندازی می‌شود.
حدود ۷۰ درصد آثار ثبت شده بروجرد در محدوده بافت تاریخی شهر است رئیس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد گفت: حدود ۲۸۰ هکتار از وسعت شهر بروجرد بنای تاریخی است و اکنون حدود ۷۰ درصد از بناهای تاریخی این شهر که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده در این بافت قرار دارد.
کامران حسینی افزود: از مسجد جامع گرفته که قدیمی‌ترین مسجد تاریخی غرب ایران است تا خانه‌های تاریخی، مسجد امام (ره)، بقاع متبرکه، بازار قدیمی و سایر عناصری که دارای ارزش تاریخی هستند، در محدوده بافت تاریخی منسجم شهر قرار دارند.
او یادآور شد: بقاع امامزاده جعفر(ع) و امامزاده قاسم(ع)، مسجد امام خمینی(ره) و مسجد جامع بروجرد از جمله آثار تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور در این بافت است.
رئیس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد مجموع آثار تاریخی شناسایی شده شهرستان را ۴۰۰ اثر عنوان کرد و افزود: تاکنون ۱۷۵ اثر تاریخی این شهرستان ثبت ملی شده است.
انتهای پیام/
نظر شما